تأملی در نوآوری‌های تصویری شیخ رضا طالبانی

المؤلفون

  • Adnan Ahmed Ali, PhD student دانشگاه تهران
  • Mahmud Fazilat, Prof. دانشگاه تهران

DOI:

https://doi.org/10.31973/aj.v3i142.3836

الكلمات المفتاحية:

شیخ رضا طالبانی، صورخیال، نوآوری، کلیشه‌ای، اشعار کردی، اشعار فارسی

الملخص

شیخ رضا طالبانی، شاعر معروف و برجسته کلاسیک کرد، در هجوسرایی بی‌منازع و بی نظیر بوده و به زبان های کردی، ‌فارسی، عربی و ترکی شعر سروده است. وی در هر یک از این زبان ها به مثابه شهسواری ظاهر گشته و اشعارش از هرجهت بی‌نقص هستند. شیخ با اینکه آشنایی کامل دربارة ادبیات اقوام و ملت‌های منطقه داشته و با دیوان شاعران مأنوس بوده، اما راه تقلید را نپیموده و دارای سبک شخصی بوده تا جایی که از شاعران دیگر پیروی نکرده است. شیخ رضا از آن جهت که شاعر وهبی بوده در ایجاد ارتباط بین اشیاء و پدیده‌های حسی و انتزاعی برای تشکیل تصاویری خیالی توانایی خاص داشته است. صورخیال به عنوان یکی از عناصر اصلی شعر، در ایجاد ارتباط میان مفاهیم ذهنی، اشیا و پدیده‌‌هاي بیرون از ذهن نقش مهمی بر عهده دارد. زبان که وظیفۀ اصلی‌اش ایجاد ارتباط است، در آثار ادبی با عناصر خیال درهم آمیخته و موضوع آن بحث از صورخیال و تصویرهای شاعرانه می‌باشد.

در این مقاله، نگارنده با هدف تعیین تأثیر جغرافیا، طبیعت، آداب و رسوم و... در آفرینش تصویرهای خیالی و برای مشخص ساختن میزان نوآوری شیخ رضا، دیوان شعر فارسی و کردی وی را بر اساس عناصر سازنده صورخیال مورد بررسی قرار داده و تصاویر را بر سه وجه «تصویر کلیشه‌ای و تکراری، نوآوری در تصاویرهای کلیشه‌ای و  ابتکار در خلق تصاویر» در هردو مقوله تشبیه و استعاره تقسیم بندی و آن را با نمونه شعری شاعران کلاسیک فارسی مقایسه کرده است.

التنزيلات

تنزيل البيانات ليس متاحًا بعد.

المراجع

- اخسیکتی، اثیرالدین (۱۳۳۷)، دیوان اثیرالدین اخسیکتی، تصحیح: رکن الدین همایون فرخ، چاپ اول، تهران: کتابفروشی رودکی.

- الهام کرمانشاهی، (۱۳۸۳)، شاهدنامه، به اهتمام: علی انسانی، چاپ اول، تهران: جمهوری.

- امیر معزی، محمد بن عبدالملک نیشابوری (۱۳۶۲)، دیوان امیر معزی، تصحیح: ناصر هیری، چاپ اول، تهران: مرزبان.

- انوری ابیوردی، اوحدالدین، (۱۳۳۷)، دیوان انوری، باهتمام: محمدتقی مدرس رضوی،(ج۱)، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

- اوحدی مراغه‌ای (۱۳۶۲) دیوان کامل اوحدی مراغه‌ای، تصحیح: امیر احمد اشرافی، چاپ اول، تهران: پیشرو.

- بیدل دهلوی، عبدالقادر (۱۳۷۶)، کلیات بیدل دهلوی، تصحیح: اکبر بهداروند و پرویز عباسی داکانی،( ج۱-ج۲)، چاپ اول، تهران: الهام.

- پشابادی، یدالله (۱۳۹۸)، مقاله، «سبک شناسی شعر شیخ رضا طالبانی در مدح امام حسین»، نشریه پژوهش‌های نقد ادبی و سبک شناسی، شماره ۳، ۵۳-۷۰.

- تاڵەبانی، شێخ ڕەزای(2010)، دیوان، بە کوشس ئەحمەد تاقانە، چاپ دوم، هەولێر: ئاراس.

- تاڵه¬بانی، شیخ رضا (۲۰۱۰)، دیوان، به کوشش مسته¬فا شکور، چاپ دوم، هەولێر: ئاراس.

- تاڵه¬بانی، شیخ رضا (۲۰۱۵)، دیوان، به کوشش موکه¬ڕ¬ه¬م تاڵه¬بانی، چاپی اول، هەولێر: وزاره¬تی په¬روه‌رده.

- جامی، نورالدین عبدالرحمن بن احمد (۱۳۷۸)، دیوان جامی، تصحیح: اعلاخان افصح‌زاده، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات ایران.

------------------------------- (۱۳۶۶)، هفت اورنگ، تصحیح: آقا مرتضی-مدرس گیلانی، تهران: سعدی.

-حافظ، خواجه شمس الدین محمد (۱۳۷۵)، دیوان حافظ، تصحیح: بهاءالدین خرمشاهی، چاپ دوم، تهران: نیلوفر.

- خاقانی شروانی، افضل‌الدین بدیل ابراهیم بن علی (۱۳۵۷)، دیوان خاقانی، تصحیح: علی عبدالرسولی، تهران، خیام.

- خه¬زنه¬دار، مارف (۲۰۱۰)، مێژوی ئه‌ده‌بی کوردی، چاپ دوم، ج۴، هه¬ولێر: ئاراس.

- خیام، عمر خیام نیشابوری (۱۳۴۲)، طربخانه، تالیف: یاراحمد بن حسین رشیدی تبریزی، تصحیح: استاد جلال‌الدین همایی، انتشارات انجمن آثار ملی.

- رومی، مولانا جلال الدین (۱۳۶۵)، مجالس سبعه، تصحیح: دکتر توفیق هـ. سبحانی، چاپ اول، تهران: کیهان.

- سجادی، علاء الدین(۱۹۷۱)، مێژوی ئه‌ده‌بی کوردی، چاپ دوم، بغداد: نشر معارف.

- سعدی، (مشرف الدین) مصلح بن عبدالله (۱۳۸۲)، کلیات سعدی، به اهتمام: محمدعلی فروغی، چاپ اول، تهران: زوار.

- سعیدا نقشبندی یزدی (۱۳۸۷)، دیوان سعیدا، به کوشش: رضیه رضائی تفتی، چاپ اول، تهران: ثریا.

- سنائی، حکیم ابوالمجدود بن آدم (۱۳۸۰)، دیوان سنایی، به اهتمام: محمدتقی مدرس رضوی، چاپ پنجم، تهران: سنایی.

- سیف فرغانی، سیف الدین محمد فرغانی (۱۳۴۱)، دیوان سیف فرغانی، با اهتمام: ذبیح االله صفا، جلد اول، قصاید و قطعات و رباعیات، تهران: دانشگاه تهران.

- صائب تبریزی، محمد علی بک میرزا عبدالرحیم (۱۳۶۲)، کلیات دیوان صائب، تصحیح: ادیبی تهرانی، چاپ اول، تهران: نوین.

- طبیب اصفهانی، عبدالباقی بن رحیم (۱۳۴۷)، دیوان طبیب اصفهانی، تصحیح: کی فر، بقلم کیوان سمیعی، تهران.

- عطار، فریدالدین محمد عطار نیشابوری (۱۳۶۸)، دیوان عطار، به اهتمام و تصحیح: تقی تفضلی، چاپ پنجم، تهران: علمی و فرهنگی.

- عطار نیشابوری، فریدالدین محمد عطار نیشابوری (۱۳۴۵)، مظهر العجایب ، تصحیح: احمد خوشنویس، تهران: کتابخانه سنائی.

- عطار نیشابوری، فریدالدین محمد(۱۳۷۱)، جواهر اللذات، دفتر اول، به اهتمام: نشر اشراقیه، چاپ اول، تهران: اشراقیه.

- عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (۱۳۸۳)، منطق الطیر، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، چاپ اول، تهران: سخن.

- فردوسی،‌ ابوالقاسم (۱۳۹4)، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، ج 1-2، چاپ اول، تهران: سخن.

- قاآنی، حبیب‌الله شیرازی (۱۳۶۳)، دیوان قاآنی، تصحیح: ناصر هیری، چاپ اول، تهران: گلشائی و ارسطو.

- محیط قمی، میرزا محمد(۱۳۶۲)، دیوان محیط قمی، به کوشش احمد کرمی، چاپ اول، تهران: ما.

- مردوخ روحانی، محمد ماجد(1390)، تاریخ مشاهیر کرد، چاپ سوم، تهران: سروش.

- مسعود سعد سلمان، (۱۳۹۰) دیوان مسعود سعد سلمان، تصحیح: محمد مهیار، چاپ اول، تهران: فرشیوه.

- ملا احمد نراقی (۱۳۴۲)، معراج السعاده، تهران: به اهتمام چاپخانه شرکت سهامی طبع کتاب.

- مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد (۱۳۸۶)، مثنوی معنوی، به اهتمام: کریم زمانی، چاپ سوم، تهران: نامک.

- مولوی، جلال‌الدین محمد (۱۳۶۳)، کلیات شمس یا دیوان کبیر، تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر، چاپ سوم، تهران: سپهر.

- ناصر خسرو قبادیانی (۱۳۵۳)، دیوان ناصرخسرو، به تصحیح: مجتبی مینوی و مهدی محقق، جلد اول، قصاید، تهران: دانشگاه تهران.

- نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف (۱۳۷۸)، کلیات نظامی، به اهتمام: سعید قانعی، چاپ اول، تهران: بهزاد.

التنزيلات

منشور

2022-09-15

إصدار

القسم

علم اللغة والأدب الشرقي

كيفية الاقتباس

تأملی در نوآوری‌های تصویری شیخ رضا طالبانی. (2022). مجلة الآداب, 3(142), 345-376. https://doi.org/10.31973/aj.v3i142.3836

تواريخ المنشور

المؤلفات المشابهة

1-10 من 348

يمكنك أيضاً إبدأ بحثاً متقدماً عن المشابهات لهذا المؤلَّف.